Did you ever listen to a river or Dance with a Tree?
Terwijl Nahuel Cano bij Buitenplaats Doornburgh volop in het maakproces van zijn performance ‘Ways to listen to a river’ zit, resideert aan de andere kant van de provincie de Nederlandse kunstenaar Bo Lagrand bij Landgoed Zonheuvel. Beide kunstenaars zijn bezig met een artistieke verkenning van de betekenis van rivieren en bomen en de impact van klimaatverandering.
Door Wim Oolbekkink
Kunst geeft perspectief
We kunnen de problemen van onze huidige samenleving, zoals de ecologische instorting van ons systeem, klimaatverandering en klimaat onrechtvaardigheid niet aanpakken zonder de (koloniale) geschiedenis ervan te kennen. Onze keuzes vanuit het verleden bepalen immers ons leven nu en onze keuzes naar de toekomst. Kunst is de vertaling die mensen bewust kan maken hoe maatschappelijke vraagstukken in elkaar zitten, war ze vandaan komen en hoe ze de toekomst bepalen. Kunst geeft perspectief, hoe complex de vragen ook zijn en is altijd verassend.
De droogte in de Utrechtse Heuvelrug is de andere kant van de medaille van de problematiek die in de Oostelijke Vechtplassen speelt
Een provincie, twee residenties
Op twee plekken in de provincie werken de twee kunstenaars op geheel eigen wijze aan het begrijpen van de rivier (de Vecht door Nahuel) en het begrijpen van bomen (de Utrechtse Heuvelrug door Bo). De droogte in de Utrechtse Heuvelrug is de andere kant van de medaille van de problematiek die in de Oostelijke Vechtplassen speelt. Zij vonden elkaar in het pilotproject dat Residenties in Utrecht en stichting SBI/Landgoed Zonheuvel met financiële ondersteuning van de Provincie Utrecht ontwikkelden.
Ways to listen to a river – Nahuel Cano
De Argentijnse Nahuel Cano, afkomstig uit Patagonië, is een kunstenaar die zich beweegt op de grens van kunst en onderzoek. Hij werkt als theatermaker, componist, muzikant, onderzoeker, docent, scriptschrijver en creëert visuele multimediale presentaties. Hij is als artist in residence actief in Buitenplaats Doornburgh in Maarssen. De laatste drie jaar spitst zijn onderzoek zich toe op rivieren in zijn veelomvattende project ‘Ways to listen to a river’.
Wat hebben rivieren te vertellen over ons verleden? Hoe gaan we als mensheid om met de aarde en de natuur als bron voor leven? Zijn persoonlijke geschiedenis bracht hem hier: de schok die hij als zesjarige ervoer toen zijn vader hem meenam om de rivieren te tonen zoals hij die in gedachten had, en vader en zoon in plaats daarvan werden geconfronteerd met een compleet vervuild meer – Pink Lake. Wat was er gebeurd?
Als onderzoeker brengt hij in kaart wat de diepe (historische, politieke) oorzaken zijn van de klimaatverandering, waarbij hij de lagen van conflicten en gevolgen van keuzes aan de hand van geluid van natuur en mens omzet in een kunstwerk; een kunstwerk dat vormgeeft aan de geschiedenis, die gevolgen heeft en onze toekomst bepaalt.
Dancing with trees – Bo Lagrand
Bo Lagrand is een veelbelovende Nederlandse kunstenaar die momenteel haar opleiding aan de HKU in Utrecht afrondt. Ze baarde opzien met haar kunstwerk ‘Een gesprekje met een Stekje’; een openbarende ervaring tussen mens en plant (het meer dan menselijke). Normaal gesproken leven mens en plant samen, maar ook langs elkaar heen. Bo bracht daar verandering in door het stekje een stem te geven. Nu er eindelijk iemand naar hem luistert, grijpt het pannenkoekenplantje zijn kans. Hij is niet bang om te zeggen wat hij denkt.
Deze zomer werkt Bo als artist in residence op Landgoed Zonheuvel in Doorn en schaalt ze haar gesprek tussen mens en plant op naar bomen en het bos van de Heuvelrug. Bomen leven. Maar wat betekent dat eigenlijk? Zij creëert een kunstwerk dat een kijkje geeft in de belevingswereld van de boom. Wanneer we begrijpen hoe bomen leven, wat hun geschiedenis is en hun toekomst, is het mogelijk om ons met hen verbonden te voelen. Door een interactieve ervaring wordt je deze zomer in staat gesteld om de connectie met de bomen aan te gaan. Als was het een dans.
Ze biedt daarmee hoop zodat mensen bomen niet langer zien als objecten maar veeleer als levende organismen. Zij wil waardering creëren voor alle planten, bomen, grasjes en struiken. Ze plant zaadjes van interesse, bewondering en respect voor het meer dan menselijke in de natuur. Bo is tussen 12 en 20 augustus dagelijks te vinden op landgoed Zonheuvel in Doorn.
Meer info
Campus Landgoed Zonheuvel
Ways to listen to a river – Nahuel Cano
Gaudeamus Festival
Op zondag 10 augustus 2023 is de première van Ways to listen to a river: Vecht op Buitenplaats Doornburg tijdens het Gaudeamus Festival. Kaartjes kun je bestellen via de website van Gaudeamus Festival en buitenplaats Doornburgh.