Rebekah Ahrendt

Deze Residentie kwam tot stand in samenwerking met Centre for the Humanities, Universiteit Utrecht, Culturele Zondagen, HKU, RASA en Stichting Bevordering Maatschappelijke Participatie.

Dat migratie invloed heeft op het karakter van muziek en vice versa, is eenvoudig te begrijpen. Wij kunnen hier bijvoorbeeld genieten van de muziek die Syrische vluchtelingen met zich meebrengen. Andersom komen vluchtelingen, die geen woord Nederlands spreken, in contact met de lokale bevolking door gezamenlijk muziek te maken. Maar de wederzijdse invloed reikt nog veel verder, aldus Rebekah Ahrendt, musicoloog en musicus.

Per januari 2016 is Rebekah Ahrendt aangesteld als Utrecht Oude Muziek Festival Fellow en Scholar-in-Residence bij het Centre for the Humanities (CfH) van de Universiteit Utrecht. Uitgenodigd door het Centre of the Humanities was ze van 18 tot en met 24 januari 2016 in Utrecht voor een residentie. Zo gaf ze lezingen voor het Centre for the Humanities, het Huizinga Instituut en de opleiding Muziekwetenschappen (alle Universiteit Utrecht). Maar ze deed meer.

20 januari: city symposium
Tijdens het city symposium ‘Cultures of Migration and the City’ in het stadhuis, georganiseerd door Centre for the Humanities en Residenties in Utrecht, ging Ahrendt in op de manieren waarop de identiteit van een stad door migratie kan veranderen. Hierbij nam ze de migratie rondom de Vrede van Utrecht (1713) onder de loep. Het symposium werd geopend door wethouder Kees Diepeveen (cultuur en maatschappelijke ontwikkeling) en gemodereerd door prof. Rosi Braidotti (Centre for the Humanities). Ernst van den Hemel (Religie- en Literatuurwetenschappen, UU) onderzocht de vraag hoe bestaande vormen van educatie uitgedaagd worden door migratie. Het symposium werd afgesloten door Geert van Boxtel en Ruben van Gogh, regisseur en librettist van de Stadsopera ‘Onderweg’. Deze opera is gebaseerd op interviews met vluchtelingen en gaat op 1 mei 2016 in première tijdens de Culturele Zondag ‘Bestemming Bereikt’.

Alle foto’s ©Wineke van Muiswinkel.

Twee voorbeelden van interessante passages uit het verhaal van Rebekah Ahrendt:

“Migratie is momenteel een zwaar beladen onderwerp. Maar dat is het eigenlijk altijd geweest. Toen de Franse koning Lodewijk XIV bijvoorbeeld in 1685 het protestante geloof verbood in zijn land, bracht dat een ongekende vluchtelingenstroom op gang. Tussen de 200.000 en 400.000 Hugenoten trokken naar landen in het noorden, en dat bracht allerhande problemen met zich mee – tot boze staatshoofden aan toe. Maar ook voordelen. Want in die vluchtelingenstroom bevonden zich ook getalenteerde musici, en zij namen de Franse muziek mee naar Noord-Europa.”

“Muziek kan ook een rol spelen in de internationale diplomatie. Want in vredesonderhandelingen kan muziek van invloed zijn op het uiteindelijke resultaat. Kijk eens naar de internationale vredesonderhandelingen in Utrecht (1711-1713). Europese landen wilden een einde maken aan de bloedige Spaanse successieoorlogen. Landen stuurden daartoe ambassadeurs en secretarissen naar Utrecht, met in hun kielzog ook hoeren en muzikanten. Het Utrechtse muziekleven bloeide op, ook doordat de ambassadeurs amusementsavonden organiseerden. Professionele musici verzorgden de muziek waarop door de ambassadeurs en hun vrouwen werd gedanst, en ondertussen werden de vredesbesprekingen informeel doorgezet.”

22 januari: Concertavond ‘Utrecht en de Diaspora’
Omdat Rebekah Ahrendt naast wetenschapper ook afgestudeerd musicus is, kreeg ze het aanbod een avond te cureren in RASA. Als insteek had de avond het thema migratie en muziek. Ahrendt opende de avond zelf op haar viola da gamba. Het programma bestond uit drie delen.

Deel I: Migratie en muziek op de Nederlandse podia
Vroeger haalden we musici en theatermakers van ver, om de cultuur uit andere landen te kunnen beleven. Nu wonen de makers om de hoek en wordt een nieuwe mix van muzieksoorten ontwikkeld. Rebekah Ahrendt interviewde Jeanneke den Boer, oud directeur van RASAen eigenaar van Culture Connection over de geschiedenis van RASA. Ook kwam ter sprake dat de wereldmuziek aan het veranderen is, nu musici gemigreerd zijn naar Nederland. Het Mohammed Ahaddaf Quartet verzorgde de muziek bij dit onderwerp.

Deel II: Stadsopera ‘Onderweg’: Makers over migratie en samenwerking
Op 1 mei 2016 gaat in Utrecht de stadsopera ‘Onderweg’ in premiere op de Culturele Zondag ‘Bestemming Bereikt’. De tekst van deze opera wordt geschreven door Baban Kirkuki en Ruben van Gogh, op basis van interviews met vluchtelingen. Kirkuki en Van Gogh werden door Rebekah Ahrendt geïnterviewd en lazen voor uit eigen werk.

Deel III: Helene Kalisvaart & Hamid Reza Behzadian
Helene Kalisvaart (sopraan) hoorde Hamid Reza Behzadian (mondharmonica, gitaar) spelen op straat en vroeg hem daarna een duo te vormen. Ze spelen muziek uit Iran, vooral liefdesliedjes, waarbij de Nederlandse sopraan in het Farsisch en het Arabisch zingt.

18 – 29 januari: workshop ‘Oudenoord en de Buitenwereld’ aan de HKU Studenten van de HKU konden de workshop ‘Wil je een lift? Need a ride?’ volgen, dat migratie als thema had. De workshop draaide om de perceptie van vluchtelingen in Europa.

Interview met de Concertzender
Op woensdag 20 januari zond de Concertzender in het actualiteitenprogramma Concertzender Actueel een interview uit met Rebekah Ahrendt over haar programma in Utrecht en over haar thema’s (presentatie: Gerard Meulenberg, voertaal Engels).

Over Rebekah Ahrendt
Als wetenschapper is Rebekah Ahrendt een specialist van de 17e en 18e eeuw. Ze werkt interdisciplinair en benadert onderwerpen vanuit geschiedenis, sociologie, taalwetenschappen, antropologie en theaterwetenschappen, waarbij ze bronnen uit archieven gebruikt. Voor haar promotie-onderzoek bestudeerde Rebekah Ahrendt de veranderingen in de Franse opera ten tijde van de massale vlucht van de Hugenoten uit dat land. In haar onderzoek The Republic of Music: Transposed Lives at the Crossroads of Europe, 1669-1713 behandelt ze het onderwerp van ‘nationale stijl’ in muziek. Haar interesses liggen ook op andere tijdsvlakken, genres en onderwerpen. Zo is ze buitengewoon geïnteresseerd in de wisselwerking tussen oude muziek en moderne genres als gothic, industrial en metal. Huidig werk van Rebekah Ahrendt concentreert zich op de rol van muziek in de diplomatie.

Over Lustrum UU
De komst van Rebekah Ahrendt is onderdeel van het lustrumprogramma van de Universiteit Utrecht, dat dit jaar zijn 76e lustrum viert onder de noemer ‘380 Years Bright Minds, Better Future’. Met studenten, medewerkers, alumni, lokale en regionale partners werkt de universiteit aan een lustrumprogramma met als titel ‘Create, Connect & Celebrate!’. Meer info op www.uu.nl/lustrum.