Residenties en het Utrechtse slavernijverleden

Foto: Nahuel Cano & Neo Muyanga

Het thema slavernijverleden leeft volop in Utrecht, zeker gezien het recente aanbieden van de publiekelijke excuses door de burgemeester. Residenties in Utrecht onderzoekt dit thema: kunstenaars en (kunst)instellingen zijn bezig met het slavernijverleden en (post)kolonialisme en er ontstaan interessante verbindingen.

Utrecht 
Hoewel Utrecht zelf geen grote koloniale organisaties, zoals bijvoorbeeld de VOC, heeft gehad, waren stadsbestuurders, adellijken, kerken en instellingen betrokken bij de slavenhandel en hebben zij ervan geprofiteerd. Met het aanbieden van excuses wil Utrecht niet alleen het onrecht uit het verleden erkennen maar ook de blik op de toekomst richten. De gemeente kondigt vervolgonderzoek aan alsook een subsidieregeling om te werken aan het historisch besef over het slavernijverleden in onze stad en de doorwerking ervan in het heden.
 
Residenties in Utrecht 
Als Residenties in Utrecht merken we dat kunstenaars bezig zijn met het slavernijverleden en dat zij hun artistieke inspiratie inzetten om het thema te bespreken, actueel te maken en verbindingen aan te leggen. Want alleen excuses maken en het daarbij laten doet geen recht aan de pijn die nog in de maatschappij hierover bestaat. Residenties nodigt organisaties uit hieraan mee te doen. Dat kunnen kunstinstellingen in de stad zijn, het onderwijs, sociale organisaties, en ook de gemeente zelf. 
 
Kunstenaars 
Ondertussen zijn wij al begonnen met het uitdiepen van het thema en het leggen van verbinding. Een kunstenaar als Neo Muyanga (Zuid-Afrika) is geïnteresseerd in het thema van kolonialisme, vertrekkend vanuit de merkbare gevolgen die resoneren in de samenleving van nu en wil zich met zijn kunst roeren in discussies hierover. Een thema dat ook aan migratie raakt. Wij toonden hem de stad en haar geschiedenis en zijn in gesprek over het handen en voeten geven aan zijn residentie in de stad.
 
Muzikant en componist Nahuel Cano (Argentinië) benoemt kolonialisme aan de hand van de loop van de geschiedenis van grote rivieren. Vroeger kolonialiseerden we de mensen, daarna namen we hen hun land af. En nu, zo zegt hij, kolonialiseren we de natuur. Hem brachten we in contact met Joanna van Dorp, directeur van Buitenplaats Doornburgh in Maarssen. De buitenplaats ligt aan de Vecht; met prachtige panden die zijn gebouwd door kooplieden die veel geld verdienden met de internationale handel en zij waren ook betrokken bij slavenhandel. Van Dorp wil hier meer aandacht voor en deelt kennis en ruimte met kunstenaars die dit verleden onder de loep willen nemen.
 
Samenwerking
Heb je input voor dit thema, of zoek je samenwerking? Laat het weten!