Residenties komt met Reflecties
Lidy Ettema
coördinator Residenties in Utrecht
Iedereen op deze aardbol en dus ook Residenties kreeg te maken met de uitbraak van corona. Activiteiten werden afgelast en internationale kunstenaars deelden hun inspiratie digitaal. Hoe denkt Lidy Ettema, coördinator Residenties in Utrecht, hierover? En wat betekent de subsidietoekenning in het kader van de Utrechtse cultuurnota voor het project dat ze van het prilste begin coördineert?
Hoe beleefde jij de uitbraak van corona?
“De uitbraak van een wereldomvattend virus en de impact op ons dagelijks leven zetten ons allemaal in actie. Directe actie was nodig rondom ons lopend programma – we hebben al onze activiteiten afgelast. Dat is niet fijn – vooral niet voor de internationale kunstenaars en de organisaties met wie we samenwerken.
We hadden in januari met veel aandacht onze aanvraag in het kader van de Cultuurnota ingediend, wilden aan de slag met bootcamps van Bellingcat in Sittard en Utrecht – waar visualisatie een rol gaat spelen – en onze nieuwe resident Richard Gregory zou in april en mei door Utrecht trekken om zijn residentie vorm en inhoud te geven. Dat gingen we voorbereiden. Maar: dat kon dus even niet.
In de daaropvolgende maanden zoomden we erop los. Geweldig dat dat kan, dat we ons nieuwe werkvormen eigen maken, die ook onze planeet een beetje sparen. Maar – online onderzoekscollectief Bellingcat gaf het al aan – zelfs waar het gaat over digitaal werken, is fysiek contact onontbeerlijk. Dat merken we keer op keer in ons werk: gesprekken, oogcontact… Dat doet iets met je, iets wat in zoomen niet ontstaat.
Maar dat zijn allemaal dagelijkse acties, besluiten, organisatie of overlegsituaties. Van veel groter impact is ons aller reactie op dit virus. Kunnen we terug naar normaal? Willen we terug naar wat we normaal noemden? We spraken veel met onze partners en residenten en hoorden hoe verschillend zij allen de uitbraak van corona beleefden. Dat bracht ons op het idee hun reflecties te gaan delen, wat een zeer interessante reeks van artikelen aan het worden is. Daar gaan we nog wel even mee door; want de effecten die dit microscopisch kleine virus op onze hele aardbol heeft zijn immens, in negatieve, maar toch ook in positieve zin. Wat zijn consequensties voor onze dagelijkse beroepspraktijk en wat betekent dit in het vormgeven van de toekomst? Kunnen we een nieuwe wereld gaan creëren, waarin we schadelijke gewoonten die we er op na houden vervangen worden door betere acties?”
En nu?
“Maatregelen worden versoepeld, dat is fijn. Het is best aangenaam om gewoon weer eens partners in de ogen te kunnen kijken. Dat maakt het een stuk makkelijker nieuwe contacten te leggen tussen residenten en jullie allen, onze achterban.
Met een aantal partners zijn we aan het denken hoe we de impact van ons omgaan met dit virus om kunnen zetten in de keuze van onze nieuwe residenten. Hoe we als Utrechtse organisaties kunnen denken en werken aan een toekomst die we opnieuw vorm kunnen geven. Onze voedselketen, de wereldwijde verbondenheid in onze economische organisatie, onze dagelijkse verbondenheid met iedereen om ons heen.
Intussen: we mogen weer, en dus zijn ook wij onze plannen aan het bijwerken. De reeks bootcamps van Bellingcat hebben een nieuwe datum, Richard Gregory komt in het najaar en we maken ook weer fysieke afspraken om over nieuwe residenties te spreken. En ondertussen kwam het goede bericht dat onze cultuurnota-aanvraag is toegekend. We zien er naar uit om Residenties de komende vier jaar verder uit te bouwen.”
Want wat zie je voor ogen?
“Als moderne stad zit Utrecht vol grenslijnen. Tussen jong en oud, wit en zwart, gezond en ziek, oost en west, religieuzen en atheïsten, Tuindorp en Overvecht, Lombok en Oog in Al, hier en elders geboren, handwerkers en universitair geschoolden, creatief en uitvoerend, leiders en volgers, inwoners en beleidsmakers. Tussen mensen die zich wel of niet bewust zijn van klimaatverandering, mensen die veel of weinig technologie in hun leven gebruiken, mensen die queer zijn, hun gender ter discussie stellen, of niet. Kunnen we als Residenties met jullie een platform vormen, dat onze kunstenaars in staat stelt deze grenzen te slechten.
Residenties ontwikkelde zich tot nooit af en kant-en-klaar programma. Maatwerk is essentiëler dan we ooit dachten. We werken vanuit de kunst, en door de inspiratie van de internationale maker centraal te stellen tijdens zijn verblijf in Utrecht, ontstaan bij organisaties en deelnemers gelijke ervaringen. Vijf jaar geleden begonnen we als experiment en we leren steeds beter wat werkt: hoe we onze twee nieuwe residenties per jaar delen met een breed gezelschap aan samenwerkende organisaties uit Utrecht en regio, en iedereen die daarmee verbonden is. We zijn nu een stichting, met een bestuur; onze redactieraad denkt vanaf het begin met ons mee. We zijn geworteld in de stad.”
Lidy Ettema
9 juli 2020